✔️⚡همه چیز درباره پورت تاندربولت Thunderbolt

آشنایی با پورت تاندربولت (Thunderbolt) و USB-C و مقایسه آن‌ها

برای متصل کردن گوشی همراه خود یا تجهیزات جانبی دیگر به لپ تاپ یا مک، می‌توانید از انواع مبدل سازگار با پورت‌های USB-C یا تاندربولت (Thunderbolt) استفاده کنید. این دو پورت از دو قابلیت انتقال اطلاعات و شارژ کردن دستگاه موبایلتان پشتیبانی می‌کنند. می‌توان گفت که امروزه تنها، این دو پورت، در حال رقابت هستند و رقیب دیگری با این مشخصات فنی وجود ندارد. اما نکته‌ی قابل توجه این است که طراحی ظاهری این دو پورت شبیه به یکدیگر است و کاربردی مشابه دارند، به همین علت بسیاری از کاربران این دو پورت را از یکدیگر تشخیص نمی‌دهند و تشخیص USB-C با Thunderbolt برایشان دشوار است.

در این مقاله با ما همراه باشید تا با پورت‌های تاندربولت (Thunderbolt) و USB-C آشنا شده و با به تفاوت‌های آنها از لحاظ ظاهری و علکرد مسلط شوید.

پورت USB-C چیست؟

مطمئناً با پورت و کابل‌های USB آشنا هستید. قطعه‌ای مهم در صنعت دیجیتال و کامپیوتر که از آن برای شارژ کردن و انتقال داده از گوشی به کامپیوترها و لپ تاپ‌ها استفاده می‌شود. کابل شارژ USB در گذشته با نام Micro-USB مشهور شده بود که شکلی ذوزنقه‌ای داشت و در یک طرف آن شیارهایی وجود داشت که مانع اشتباه وصل کردن کابل شارژ می‌شدند.

ما از روی برآمدگی‌های موجود روی کابل‌های میکرو USB می‌فهمیدیم که به کدام سمت باید کابل را وصل کنیم، اما امروزه شکل پیشرفته‌تری از USB با نام اختصاری USB-C به دنیای کامپیوترها وارد شده است، که مهم‌ترین ویژگی این نوع USB، یکسان بودن شکل مقطع این پورت در دو طرف آن است. کابل‌های USB-C مانند کابل‌های لایتنینگ (پورت شارژهای آیفون اپل) با ظاهری مستطیلی شکل به صورت دو طرفه قابل استفاده هستند.

USB-C توسط انجمن USB-IF (مجریان USB) که شرکت‌های بزرگ و نامداری مثل Apple, Intel, Dell, Hp, Microsoft و Samsung عضو آن هستند، توسعه پیدا کرده است. این انجمن را اکثراً گروه‌های سخت افزاری تشکیل می‌دهند و بیش از 700 شرکت مطرح دنیا در آن فعالیت دارند.

دلیل اصلی جهانی شدن این پورت را می‌توان همین انجمن دانست، که باعث شده است اکثر شرکت‌ها در تجهیزات الکترونیکی و محصولاتشان به خصوص در گوشی‌های هوشمند از USB-C استفاده کنند. پورت‌های USB-C بخاطر سازگار بودن با اکثر تجهیزات جانبی و رضایت بالای کاربران، به سرعت به یک پورت استاندارد جهانی تبدیل شد.

پورت USB-C قابلیت انتقال اطلاعات با حداکثر سرعت 20 گیگابایت در ثانیه را دارد و این سرعت با توجه به دستگاه شما و نوع اتصالتان ممکن است تغییر کند، همچنین برق را با قدرت حداکثر 100 وات انتقال می‌دهد، که باطری‌های گوشی را با سرعت خوبی شارژ می‌کند.

اکثر پورت‌های USB-C علاوه بر انتقال دیتا و شارژ کردن گوشی، قابلیت انتقال تصویر را هم دارند، که این سیگنال‌ها از استاندارد DisplayPort پشتیبانی می‌کنند. این قابلیت مانند کابل HDMI عمل می‌کند، صوت و تصویر را به نمایشگر مورد نظر کاربر انتقال می‌دهد. فقط باید توجه داشته باشید که همه پورت‌های تایپ سی از این قابلیت بهره‌مند نیستند. 

برای مثال پورت USB-C استفاده شده در هاردهای اکسترنال، فقط برای انتقال دیتا می‌باشد و قابلیت انتقال صوت و تصویر را ندارد، اما پورت تایپ سی مورد استفاده در گوشی‌های هوشمند (مثل آیپد) از اتصال به یک نمایشگر یا مانیتور پشتیبانی می‌کند.

پورت تاندربولت (Thunderbolt) چیست؟

برای درک بهتر این مطلب، به تاندربولت (Thunderbolt) نسل سوم و چهارم می‌پردازیم که ساختاری شبیه به تایپ سی دارد و با USB-C اشتباه گرفته می‌شود. نسل 1 و 2 تاندربولت ظاهری متفاوت داشتند اما از نسل سوم به بعد بود که این پورت به شکلی شبیه به پورت تایپ سی معرفی شد.

در ابتدا باید بگوییم که Thunderbolt توسط دو شرکت بزرگ اینتل و اپل توسعه یافته است و هدف اصلی آن‌ها از طراحی پورت تاندربولت، حذف USB و یافتن جایگزینی مناسب برای این پورت بوده است.

پورتهای تاندربولت 3 و 4 دقیقاً شبیه به تایپ سی هستند و کانکتورهای مشابهی دارند، حتی از لحاظ فنی نیز ساختاری شبیه به یکدیگر دارند. Thunderbolt تمام کاربردهای USB-C را دارد؛ اما با سرعتی بسیار بالاتر (تا 40 گیگابایت در ثانیه)! بسیاری معتقدند که Thunderbolt، نسخه تکامل یافته و سریع‌تر USB-C می‌باشد.

تاندربولت در آخرین تغییرات خود (نسل 4) از انتقال فایل‌ها با سرعت 40 گیگابایت در ثانیه پشتیبانی می‌کند، این سرعت 100 درصد بیشتر از رقیب خود یعنی USB-C می‌باشد. همچنین اگر تجهیزات جانبی (مانند هارد)، از تاندربولت پشتیبانی کنند، می‌توانند سرعت انتقال بالاتری نسبت به USB-C را در اختیار کاربران بگذارند.

اپل که یکی از توسعه دهندگان اصلی این تکنولوژی می‌باشد، این پورت را در اکثر محصولات خود جا داده است. می‌توانید این پورت را در محصولاتی از جمله آیپدها، مک بوک‌ها و ... مشاهده کنید که توانایی اتصال به مانیتور و لپ تاپ، شارژ کردن تجهیزات جانبی با سرعت 100وات در ثانیه و انتقال اطلاعات با سرعت حداکثر 40 گیگابایت در ثانیه را به آنها داده است.

به تدریج اکثر لپ تاپ‌ها به این تکنولوژی مجهز می‌شوند اما این نکته مهم است که در حال حاضر فقط در لپ تاپ‌هایی که پردازنده اینتل نسل‌‌های جدید دارند، پورت Thunderbolt را مشاهده می‌کنید! یعنی اگر لپ تاپ شما پردازنده دیگری مثل AMD داشته باشد، از قابلیت تاندربولت پشتیبانی نمی‌کند و درگاهی که روی این مدل لپ تاپ‌ها مشاهده می‌کنید، پورت USB_C می‌باشد.

راه تشخیص پورت تاندربولت و USB-C

به دلیل شباهت زیاد، همیشه راه تشخیص تاندربولت با USB-C دشوار بوده است. علاوه بر شباهت‌های ظاهری و فیزیکی این دو پورت، در بسیاری از لپ تاپ‌ها نمادی برای تشخیص این دو پورت وجود ندارد، برای مثال مک بوک پرو اپل، 4 پورت تاندربولت (Thunderbolt) روی بدنه خود دارد، اما هیچ نماد یا علامتی برای فهمیدن این موضوع وجود ندارد. تنها در مشخصات مک بوک ذکر شده است، که این پورت‌ها تاندربولت هستند و تنها راه تشخیص این نوع پورت‌ها مطالعه‌ اطلاعات لپ تاپ یا مک بوک می‌باشد.

همین موضوع برای لپ تاپ‌های شرکت‌های دیگر نیز وجود دارد، برای مثال لپ تاپ مایکروسافت مدل Microsoft Surface Laptop 3 روی بدنه خود چند پورت دارد که تنها USB-C می‌باشند و از فناوری تاندربولت پشتیبانی نمی‌کنند، اما برای تشخیص این پورت هیچ نماد یا علامتی در کنار آن‌ها وجود ندارد. تنها راه تشخیص اینکه این پورت‌ها چه چیزی هستند، مطالعه‌ اطلاعات و مشخصات لپ تاپ است.

در مواجه با موارد ذکر شده و همچنین برای خرید کابل‌ها باید مشخصات را مطالعه کنید، ممکن است شما برای خرید یک کابل Thunderbolt اقدام کرده باشید و بدون مطالعه‌ی مشخصات آن، با یک کابل USB-C به خانه برگردید. پس حتما هنگام خرید محصول مورد نظر خودتان، اطلاعات روی بسته بندی را با دقت بخوانید.

در بعضی از موارد، دستگاه‌ها هم مجهز به USB-C هستند و هم مجهز به تاندربولت. در چنین مواقع در اطراف پورت‌های تاندربولت (Thunderbolt) یک نماد رعد و برق که در پایین آن پیکان وجود دارد، (فلش رو به پایین) درج می‌شود، بنابراین هر موقع نماد رعد و برق را مشاهده کردیم، می‌توانیم متوجه شویم که این پورت از تاندربولت پشتیبانی می‌کند.

این موضوع برای پورت‌های USB-C نیز وجود دارد، هر موقع پورت USB-C روی بدنه لپ تاپ وجود داشته باشد اما از Thunderbolt پشتیبانی نکند، برای تشخیص این پورت نماد SS که مخفف شده‌ی عبارت Super Speed است، در کنار آن پورت نمایش داده می‌شود. عبارت SS همیشه همراه با یک عدد درج می‌شود، که آن عدد بیانگر حداکثر سرعت انتقال این پورت می‌باشد.

همچنین نماد SS در روی باطری لپ تاپ‌ها بیانگر این است، که پورت USB-C قابلیت شارژ کردن را دارد. با وجود این علامت‌ها راه تشخیص دو پورت هموار می‌شود، اما برای اطمینان خاطر، همیشه توصیه می‌شود که مشخصات درج شده روی دستگاه مورد نظر را به خوبی مطالعه کنید.

مقایسه انواع پورت تاندربولت (Thunderbolt)، از نسل 1 تا نسل 4

از قدیم تاکنون با پیشرفت کیفیت، شاهد کمتر شدن تعداد رابط‌ها بوده‌ایم، به طوری که امروزه تنوع و تعداد مبدل‌هایی که برای خروجی گرفتن از پورت های یک دستگاه جدید نیاز داریم، نسبت به نسل های قبل، خیلی کمتر شده است. در این بین، همانطور که گفتیم، پورت USB-C یک پورت نام آشنا برای اکثر کاربران است اما یکی از رابط‌های مهم و پر کاربرد که شاید برایتان زیاد آشنا نباشد، پورت Thunderbolt است. پورت تاندربولت، قدمت بالایی دارد، اما در حال حاضر با پورتی مواجه هستیم که تغییرات قابل توجه‌ای را به خود دیده و به یک پورت مهم تبدیل شده است. بنابراین برای آشنایی بیشتر شما با تغییرات این پورت در نسل های مختلف، تفاوت‌های آن‌ها را برایتان توضیح می‌دهیم.

نسل‌های مختلف پورت تاندربولت (Thunderbolt) و ویژگی هر یک از آنها

برای اولین بار، این شرکت اپل بود که برای توسعه ارتباط میان محصولاتش، از درگاه Thunderbolt استفاده کرد. تاندربولت در سال 2011 توسط اپل معرفی شد و بعدها به دلیل کاربردهای فراوان آن، حق توسعه این پورت به اینتل واگذار شد. 

پس از واگذاری به اینتل، دیگر این درگاه به لپ تاپ‌های اپل محدود نمی‌شد و پای تاندربولت به همه جا باز شد. Thunderbolt بیشتر در خانواده مک مانند: مک بوک ایر و مک بوک پرو مورد توجه قرار گرفته است.

شرکت اینتل از ابتدا، هدفش به وجود آوردن رابطی بود که جایگزین USB شود، برای این کار اینتل به همه گیر شدن یک رابط با سرعت انتقال اطلاعاتی بالاتر از USB نیاز داشت. تاندربولت رابطی بود که برای رقابت با USB توسط شرکت اینتل توسعه پیدا کرد.

Thunderbolt به 2 مدل فیبر نوری و مسی معرفی شد، که مدل فیبر نوری آن، تنها وظیفه‌ی انتقال اطلاعات را دارد و به خاطر داشتن قیمت بالا، در دستگاه‌های کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مدل مسی که قیمتی به صرفه‌تر دارد، علاوه بر انتقال اطلاعات، قابلیت شارژ کردن هم دارد.

درست است که کارایی پورت Thunderbolt همانند USB، انتقال اطلاعات و شارژ دهی است اما این کار را با سرعت و کیفیتی بالاتر انجام می‌دهد. به طوری که سرعت انتقال فایل‌ها در تاندربولت به 40 گیگابایت بر ثانیه می‌رسد.

نکته‌ای که در مورد این پورت بسیار مورد توجه قرار گرفته است، این است که شارژ کردن، انتقال اطلاعات و انتقال تصویر را به طور همزمان و از طریق یک رابط انجام می‌دهد، یعنی شما یک پورت HDMI و یک پورت USB و یک شارژر را به طور همزمان در یک رابط به نام تاندربولت در اختیار دارید! پورت تاندربولت، برای تحقق طراحی باریک‌تر مک بوک‌ها، جایگزین خوبی برای HDMI و USB است و فضای اضافی را به خود اختصاص نمی‌دهد.

تاندربولت از سال 2011 تاکنون در 4 مدل مختلف تولید شده است، در ادامه مقاله به ویژگی این 4 مدل می‌پردازیم:

پورت تاندربولت 1 (thunderbolt 1)

اولین نسخه از سری رابط‌های تاندربولت با جا گرفتن داخل مک بوک پرو در فوریه 2011 معرفی و عرضه شد. سرعت انتقال این کابل به 10 گیگابایت بر ثانیه می‌رسید و در زمان خود جزو سریع‌ترین رابط‌ها بود. تاندربولت 1 از انتقال اطلاعات به صورت 2 کاناله پشتیبانی می‌کرد.

پورت تاندربولت 2 (thunderbolt 2)

اینتل در سال 2013 با معرفی تاندربولت 2 به کاربران خود نشان داد که قصد رها کردن این پروژه را ندارد، بلکه روز به روز در حال بروزرسانی و تغییر آن است. Thunderbolt 2 تغییر ظاهری چندانی نسبت به نسخه‌ی قبل خود نداشت، تمرکز اینتل بر روی پهنای باند و سرعت انتقال اطلاعات بود. این رابط دارای دو کانال 10 گیگابایتی برای انتقال اطلاعات بود، که در نهایت می‌توانست سرعت 20 گیگابایت بر ثانیه را به کاربران خود ارائه کند. به دلیل شباهت ظاهری این کابل با سری 1 خود، اتصال تاندربولت 2 به پورت تاندربولت 1 نیز ممکن است. در این نسخه امکان اتصال نمایشگرهای 4K وجود داشت.

تاندربولت 3 (thunderbolt 3)

شرکت اینتل در سال 2017 از نسخه جدیدی از رابط تاندربولت خود را با تغییرات فراوانی رونمایی کرد.

Thunderbolt 3 بر خلاف دو مدل قبلی، تغییرات ظاهری نیز داشت، این رابط با تایپ سی ترکیب شده و رابطی بی نقص را بوجود آورده است. تلفیق پورت Thunderbolt با تایپ سی شدن، امکان اتصال دو طرفه را فراهم نمود.

اینتل تنها تغییرات را به ظاهر اختصاص نداده بود! این بار با پهنای باند فوق العاده 40 گیگابایت بر ثانیه کاربران را شگفت زده کرد. همچنین از نمایشگر 5K به صورت 60 هرتز نیز پشتیبانی می‌کرد. امکان شارژدهی سریع، با ولتاژ 100 وات، از دیگر ویژگی‌های خاص رابط تایپ سی تاندربولت بود. 

تاندربولت 4 (thunderbolt 4)

اینتل در سال 2020 نسخه‌ی چهارم پورت Thunderbolt را معرفی کرد، این نسخه مانند نسخه‌ی قبل، شبیه USB-Type C می‌باشد و اختلاف خاصی با سری قبلی خود ندارد. هدف اینتل از عرضه تاندربولت 4، بهینه سازی امنیتی و بهبود ثبات و پایداری ارتباط در نسل چهارم تاندربولت بود؛ زیرا سرعت تاندربولت 4 نیز مانند نسل سوم همان 40 گیگابایت در ثانیه است اما در صورت اتصال کارت‌های گرافیک جدید، شرایط بسیار بهتری را شاهد هستیم.

سری 4 تاندربولت از حالت اسلیپ مود، برای مصرف باتری کمتر و صرفه جویی در مصرف برق پشتیبانی می‌کند. همچنین به دلیل شباهت ظاهری و مشخصات فنی بین تاندربولت 3 و 4، امکان اتصال Thunderbolt 4 به نسخه قبلی نیز وجود دارد.

کدام پورت بهتر است، USB-C یا تاندربولت (Thunderbolt)؟

برای جواب این سوال کافی است قابلیت‌های این دو را با یکدیگر مقایسه کنیم. با فهمیدن قابلیت‌های پورت‌های مورد نظر و درک نیازهای خود، به راحتی می‌توانیم متوجه شویم که کدام پورت برای شما مناسب‌تر است.

شارژ کردن باطری:

در مقایسه این دو پورت از نظر شارژ کردن، می‌توان گفت که عملکردی مشابه دارند. در تمام لپ تاپ‌هایی که از پورت‌های Thunderbolt و USB-C برای شارژ کردن استفاده می‌شود، سرعت شارژی مشابه یکدیگر به ثبت رسیده است.

انتقال اطلاعات:

دیگر کاربرد مشابه دو پورت مهم روز دنیا، انتقال اطلاعات است. Thunderbolt سرعت بالاتری نسبت به USB-C دارد اما این نکته قابل اهمیت است که اگر بخواهید فایل یا داده‌ای را از لپ تاپ خود (که از تاندربولت پشتیبانی می‌کند) به گوشی موبایل یا هارد اکسترنال خود (که از فناوری تاندربولت پشتیبانی نمی‌کند) انتقال دهید، این انتقال با سرعت معمولی صورت می‌گیرد.

اما ممکن است فایلی که انتقال می‌دهید بین دو مک بوک یا آی مک یا محصولات دیگری باشد که هر دو از تاندربولت پشتیبانی می‌کنند، در چنین مواردی برای انتقال، سرعت بسیار بالایی را مشاهده می‌کنید. سرعت انتقال در تاندربولت، 40 گیگابایت در ثانیه و در 20 USB-C, گیگابایت در ثانیه است، یعنی Thunderbolt دو برابر سریع‌تر از رقیب خود عمل می‌کند.

امکان اتصال کارت گرافیک اکسترنال در لپ تاپ‌های مجهز به Thunderbolt یک ویژگی عالی برای گیمرها و بقیه کاربرانی است که دنبال گرافیک بالاتر هستند. همچنین پورت تاندربولت مانند یک پورت HDMI قابلیت انتقال تصویر و برق را دارد، یعنی می‌توانید از طریق کابل‌های Thunderbolt لپ تاپ خود را به یک نمایشگر متصل کنید. این ویژگی در USB-C معنا ندارد!

تاندربولت یک پورت چند کاربره می‌باشد، این کابل قابلیت‌های یک شارژر و یک پورت HDMI و یک درگاه USB را در خود جا داده است و همه ی قابلیت‌های آن‌ها را تنها در یک پورت ارائه می‌دهد. این قابلیت در مک بوک‌های اپل به دلیل طراحی‌های نازک بدنه آن بسیار قابل اهمیت است، زیرا دیگر نیازی نیست پورت‌های USB و HDMI روی بدنه مک بوک گذاشته شوند، یک پورت Thunderbolt تمام نیازها را برطرف می‌کند و جای کمتری به خود اختصاص می‌دهد.

* نکته‌ای که تاندربولت را در این زمینه برتر می‌کند این است که تمام پورت‌های Thunderbolt از USB-C پشتیبانی می‌کنند اما هر پورت USB-C قابلیت پشتیبانی از Thunderbolt را ندارد، این ویژگی باعث شده است تا Thunderbolt از نظر کاربران خاص‌تر باشد.

به همین جهت، برنامه نویسان و تولید کننده‌های ویدیو که با حجم زیادی از اطلاعات سر و کار دارند و دائماً در حال انتقال آن‌ها هستند، همچنین کسانی که از محصولات اپل استفاده می‌کنند مانند imac و مک بوک‌های دیگر (اکثر محصولات اپل از تاندربولت پشتیبانی می‌کنند)، پورت Thunderbolt را انتخاب بهتری می‌دانند.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم شما را در شناختن دو پورت تاندربوت و USB-C کمک کنیم و فهمیدیم که این دو پورت، کاربردی تقریباً یکسان دارند و در موارد کمی نیز باهم تفاوت دارند. از جهتی دیگر، Thunderbolt یک رابط با پتانسیل یک ارتباط قدرتمند است که سرعت انتقال داده‌ها در آن بسیار زیاد است اما آنچنان که باید، به آن توجه نشده است. با اینکه پورت Thunderbolt، با توسعه این پورت توسط اینتل و اپل امروزه در محصولات زیادی مشاهده میشود اما تنها شرکتی که به صورت مستمر از پورت تاندربولت در ساخت دستگاه‌های مک خود استفاده می‌کند، اپل است و همانطور که گفتیم از سال 2011 در مک بوک پرو آن را بکار گرفت. با وجود بروزرسانی‌های اینتل انتظار می‌رود، در چند سال آینده تولید کنندگان بیشتری به این رابط توجه کنند و کیفیت و سرعت انتقال اطلاعات را در تراز بالاتری قرار دهند. همچنین تعداد مبدل‌هایی را که برای کار با سیستم های جدید مورد نیاز است، کاهش دهند.

مقاله های مرتبط:

چالش حذف درگاه های اتصال مک بوک در سال 2020

نحوه بررسی اصل یا تقلبی بودن مک بوک پرو

4 روش برای اسکرول کردن در مک بوک

فینگ، بهترین راه برای بررسی امنیت شبکه و اینترنت (ADSL)

مبدل تراول هاب (travel hub) مایکروسافت چیست؟

روش های انتقال فایل و فولدر در مک

مروری بر تاریخچه شرکت اپل

7 نکته مهم در آی مک 24 اینچی m1 اپل در سال 2021 که باید بدانید

سرفیس چیست؟ | معرفی انواع سرفیس مایکروسافت + تصاویر

اکوسیستم اپل چیست و چرا به وجود آمد؟

گردآوری: فروشگاه اینترنتی پارسان می